🎮💡 مقایسه مفهوم ACID و BASE

🎮💡 مقایسه مفهوم ACID و BASE

مقدمه: دو مدل اصلی برای مدیریت تراکنش‌ها وجود داره: ACID و BASE. هر کدوم از این مدل‌ها رویکرد متفاوتی نسبت به «تضمین صحت» و «در دسترس‌پذیری» داده‌ها دارن و انتخاب مناسب بستگی به نیازهای خاص سیستم داره.

💎 مدل ACID: تضمین صحت و یکپارچگی داده‌ها

مدل ACID که مخفف چهار ویژگی Atomicity (اتمی بودن)، Consistency (سازگاری)، Isolation (انزوا) و Durability (دوام) است، از بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین مفاهیم RDBMSهاست و توی تقریبا همه‌شون دیده می‌شه.

*️⃣مفهوم Atomicity (اتمیک بودن): تراکنش‌ها به صورت یک واحد کامل اجرا می‌شن؛ یا کل عملیات موفق میشه یا هیچ‌کدمم اعمال نمی‌شه. چرا می‌گیم اتمیک؟ چون به زبون عامیانه و ساده، اگر اتم آهن رو فرض کنیم، هر جزء کوچک‌تر از اتم آهن، دیگه آهن نیست! یه چیز دیگه است. وقتی میگیم این ۱۰ عمل باهم میشه تراکنش خرید، حتی ۹ تاش رو هم داشته باشیم، «خرید» نداریم!

*️⃣مفهوم Consistency (سازگاری): تراکنش‌ها داده‌ها رو از یک وضعیت معتبر به وضعیت معتبر دیگه منتقل می‌کنن، بدون نقض قوانین تعریف‌شده.

*️⃣مفهوم Isolation (انزوا): اجرای همزمان تراکنش‌ها به گونه‌ای است که انگار هر کدوم به تنهایی اجرا شده‌ باشن، بدون تأثیر بر همدیگه (البته بستگی به سطح ایزوله کردن داره که مفاهیمی مثل unrepeatable read و phantom read پیش میاد.

*️⃣مفهوم Durability (دوام): پس از تأیید تراکنش، تغییرات به طور دائمی در پایگاه داده ذخیره می‌شون (تضمین می‌شه)، حتی در صورت بروز خطا یا قطع برق.

این مدل برای سیستم‌هایی که به صحت و یکپارچگی داده‌ها اهمیت می‌دن، مناسبه.

⚡️ مدل BASE: تمرکزش روی دسترس‌پذیری و مقیاس‌پذیریه.

مدل BASE که مخفف Basically Available، Soft state و Eventually consistent است، توی پایگاه‌های داده NoSQL مثل Cassandra و DynamoDB استفاده می‌شه.

*️⃣مفهوم Basically Available (اساساً در دسترس): سیستم همیشه در دسترسه، حتی در صورت بروز خطا یا قطعی شبکه.

*️⃣مفهوم Soft state (وضعیت نرم): وضعیت سیستم ممکنه در طول زمان بدون ورودی‌های جدید تغییر کنه.

*️⃣مفهوم Eventually consistent (در نهایت سازگار): در نهایت، تمام nodeهای سیستم به یک وضعیت سازگار می‌رسن، حتی اگر در کوتاه‌مدت ناسازگاری‌هایی وجود داشته باشه.

این مدل برای سیستم‌هایی که به دسترس‌پذیری بالا و مقیاس‌پذیری نیاز دارن، مثل شبکه‌های اجتماعی مناسبه.

🧠 نتیجه‌گیری

انتخاب بین ACID و BASE به نیازهای خاص هر سیستم بستگی داره؛ در برخی شرایط، ترکیبی از این دو مدل گزینه مطلوب رو شکل می‌ده، به ویژه توی معماری‌های میکروسرویس که نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتری وجود داره و نیاز هر سرویس الزاما با بقیه‌ سرویس‌ها یکی نیست. یعنی مثلا شاید شما دیتای master مالی توی مایکروسرویس مالی رو ACID نیاز داشته باشین، ولی بخشی از داده مالی که توی مایکروسرویس دیگه‌ای جهت ریپورتینگ نگهداری می‌شه رو BASE.

💬 ببخشید اگر مطلب خیلی بیسیک بود، گاهی در تعامل با دوستان تصور می‌کنم برخی مفاهیم پایه تکرارش برای بخشی از مخاطبین شاید بد نباشه...