🐍 چرا پایتون ۳.۱۳ سریع‌تر و کاراتر شده؟

🐍 چرا پایتون ۳.۱۳ سریع‌تر و کاراتر شده؟

نسخه جدید Python 3.13، بهبودهای مهمی در زمینه پرفرمنس و قابلیت استفاده از چندین هسته پردازشی همراه شده که مسیر تازه‌ای برای برنامه‌نویسی باز می‌کنه. دو ویژگی مهم یعنی حالت Free-threaded و کامپایلر JIT رو مرور کنیم؟ همچنین امکان جدید REPL.

GIL و Free-threaded

از قدیم GIL (Global Interpreter Lock) توی پایتون یکی از چالش‌های اصلی بوده. این قفل باعث می‌شه که هر بار فقط یک ترد بتونه کدهای Python رو اجرا کنه. این مسئله زمانی که پردازش‌های سنگین CPU داری یا می‌خوای از پردازنده‌های چند هسته‌ای استفاده کنی، به یه مشکل تبدیل می‌شه. با ارائه حالت Free-threaded به صورت آزمایشی، Python 3.13 این امکان رو می‌ده که پردازش‌های موازی رو بهتر مدیریت کنن و از تمام هسته‌های CPU بهره ببرن. البته هنوز این حالت کاملاً بهینه نیست و روی کارایی پردازش‌های تک ترد اثر منفی داره. اما این یه قدم بزرگ برای Python محسوب می‌شه، چون می‌تونه در آینده به حذف کامل GIL منجر بشه.

کامپایلر JIT و بهینه‌سازی با «کپی و پچ»

کامپایلرهای JIT (Just-In-Time) به کدها اجازه می‌دن تا مستقیماً به کد ماشین تبدیل بشن و سریع‌تر اجرا بشن. تا پیش از این نسخه، بیشتر کامپایلرهای JIT در Python به شکل افزونه‌ و ابزارهای خارجی مثل PyPy در دسترس بودن. اما حالا Python 3.13 با یک کامپایلر JIT جدید به نام «کپی و پچ» ارائه شده که با استفاده از الگوریتم کپی و پر کردن بخش‌های مورد نیاز، مستقیماً کد ماشین رو تولید می‌کنه و از تبدیل‌های میانی صرف نظر می‌کنه. این الگوریتم باعث می‌شه Python به طور پیش‌فرض سریع‌تر عمل کنه و بیشتر از یک پردازنده معمولی استفاده کنه. در نتیجه، این کامپایلر Python رو به فضای زبان‌هایی مثل C و ++C نزدیک‌تر می‌کنه.

امکانات جدید در REPL

محیط REPL (Read-Eval-Print Loop) در Python 3.13 به‌روزرسانی‌های جالبی داشته. حالا قابلیت ویرایش چند خطی داره و دستورات متداول مثل exit و quit بهش اضافه شدن. همچنین، رنگ‌بندی پیش‌فرض و امکان مرور دستورات تاریخچه (F2) و حالت چسباندن (F3) تجربه کار با Python رو ساده‌تر و جذاب‌تر کرده. این تغییرات به Python کمک می‌کنه که برای مبتدی‌ها و حرفه‌ای‌ها به یه محیط کار راحت‌تر و مفیدتر تبدیل بشه. (اگر با REPL آشنایی ندارید توی کامنت خواهم نوشت 😊 )

سایر بهبودها

Python 3.13 به‌روزرسانی‌های مهم دیگه‌ای هم داشته، مثل Garbage Collector بهینه که تأخیرهای ناشی از پاکسازی حافظه رو کاهش می‌ده و پشتیبانی بهتر از دستگاه‌های موبایل.

در مورد توسعه‌دهندگان و شرکت‌هایی که روی Python کار می‌کنن، فان‌روسوم، خالق اصلی Python، پس از چند سال استراحت دوباره به تیم توسعه پایتون در مایکروسافت پیوست و همچنان به شکل فعالی در بهبود Python مشارکت داره. مایکروسافت هم با پشتیبانی از پروژه‌هایی مثل Pyjion که کامپایلر JIT مختص به Python هست، نقش مهمی در این بهبودها داره.

این نسخه از Python تمرکز زیادی روی بهبود عملکرد و استفاده بهینه از منابع داره و با توجه به این تغییرات، Python می‌تونه برای کاربردهایی مثل هوش مصنوعی، علم داده و توسعه نرم‌افزارهای بزرگ، انتخاب مناسب‌تری باشه. به نظر می‌رسه که این نسخه، شروعی باشه برای یه نسل جدید از Python که به نیازهای مدرن برنامه‌نویسان پاسخ بهتری می‌ده.

اگر براتون جالب بود بگید تا از مزایای دونستن پایتون به عنوان دولوپر غیر پایتونی، به عنوان دیتابیس ادمین، به عنوان دواپس‌کار و... بنویسم 😊